ที่ร้านขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โฆษณาเรียกลูกค้าได้หรือไม่

เข้าสู่ช่วงเทศกาลแห่งการฉลองช่วงปลายปีต่อด้วยปีใหม่ เป็นช่วงเวลาสำคัญของการทำเงินสำหรับร้านอาหารอีกช่วงหนึ่ง แม้ว่าปีนี้จะมีสถานการณ์วิกฤตโรคระบาดส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตและรายได้ของผู้คน แต่ก็เชื่อว่าเมื่อถึงเวลาปลายปีการเดินทางท่องเที่ยว หรือการเลี้ยงฉลองก็จะกลับมาคึกคักเช่นที่ผ่านมา

และแน่นอนว่าหนึ่งในสิ่งที่มาคู่กันกับช่วงเทศกาลโดยเฉพาะปลายปีอากาศเย็น ๆ แบบนี้ก็คือ เครื่องดื่มกลุ่มแอลกอฮอล์ทั้งหลาย ที่ตอนนี้ผู้ประกอบการไม่น้อยอาจมีคำถามว่า ร้านเราจะสามารถโฆษณาขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้หรือไม่ เพราะเห็นมีข่าวว่าห้ามโฆษณาแล้วแบบนี้จะทำอย่างไรจึงจะบอกลูกค้าให้รู้ว่าร้านเรามีโปรเด็ดโปรดีหรือมีประเภทเครื่องดื่มสายแอลแบบเจ๋ง ๆ รอให้บริการ มาดูแนวทางที่ไม่เสียงผิดกฎหมายกัน

          เมื่อประเด็นมันเกี่ยวข้องกับกฎหมาย เราก็ต้องเริ่มต้นว่าด้วยเรื่องกฎหมายที่เกี่ยวของกับการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์กันก่อน นั่นก็คือพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 ซึ่งหนึ่งในมาตราที่มีการถกเถียงกันมากที่สุดประเด็นหนึ่งของพรบ.นี้ก็คือมาตรา 32 ซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับการโฆษณาประชาสัมพันธ์ใจความของมาตรา 32 มีว่า
ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือแสดงชื่อหรือเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นการอวดอ้างสรรพคุณหรือชักจูงใจให้ผู้อื่นดื่มโดยตรงหรือโดยอ้อม

การโฆษณาหรือประชาสัมพันธ์ใด ๆ โดยผู้ผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกประเภทให้กระทำได้เฉพาะการให้ข้อมูลข่าวสาร และความรู้เชิงสร้างสรรค์สังคม โดยไม่มีการปรากฎภาพของสินค้าหรือบรรจุภัณฑ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นั้น เว้นแต่เป็นการปรากฏภาพของสัญลักษณ์เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือสัญลักษณ์ของบริษัทผู้ผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เท่านั้น

ทั้งนี้ตามที่กำหนดในกระทรวง บทบัญญัติวรรคหนึ่งและวรรคสอง มิให้บังคับกับการโฆษณาที่มีต้นกำเนิดนอกราชอาณาจักร
โดยบทลงโทษของมาตรานี้คือ จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 5 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

แกะความตามตัวกฎหมายจะเห็นแนวทางปฏิบัติที่ปลอดภัย

          เมื่อกฎหมายกำหนดไว้ชัดเจนในการกระทำได้และไม่ได้ไว้แบบนี้ ถ้าเราแกะความตามตัวอักษรดูความหมายแต่ละคำ ๆ ก็จะเห็นช่องทางให้ทำการประชาสัมพันธ์โดยไม่ผิดกฎหมายอย่างชัดเจน

ซึ่งสาระสำคัญของมาตรา 32 อยู่ที่ ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือแสดงชื่อหรือเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นการอวดอ้างสรรพคุณหรือชักจูงใจให้ผู้อื่นดื่มโดยตรงหรือโดยอ้อม 

ทั้งนี้จากการเปิดเผยข้อมูลของนพ.นิพนธ์ ชินานนท์เวช ผอ.สำนักงานคณะกรรมการควบคุมเครื่องดื่มแอลก อฮอล์ (สคอ.) กรมควบคุมโรค ถึงกรณีกระแสข่าวที่มีการตีความมาตรา 32 ไปในแนวทางที่คลาดเคลื่อนว่า แม้แต่การมีรูปประชาชนทั่วไปถือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โพสต์ขึ้นตามสื่อโซเชียลก็เป็นความผิดนั้น ตามหลักความเป็นจริงแล้ว ในมาตรา 32 ระบุใจความสำคัญไว้ 2 ส่วนด้วยกัน คือ

ดังนั้น การที่ประชาชนโพสต์ภาพขวดเหล้าเบียร์ หรือแก้วเบียร์ที่มีโลโก้เบียร์ จึงยังไม่ใช่ความผิดตามกฎหมายนี้ แต่หากเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียง เช่น ดารา นักแสดง จะแตกต่างจากประชาชนทั่วไป เพราะบุคคลเหล่านั้นมีอิทธิพลต่อการชักจูงใจผู้พบเห็นได้ ก็จะเข้าข่ายกระทำความผิด

ดังนั้น จริง ๆ แล้วเราสามารถทำการโฆษณาด้วยชื่อแบรนด์ แต่ไม่ได้ระบุว่าเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือการทำภาพประกอบเป็นรูปขวดที่ไม่มียี่ห้อ ไม่มีคู่สีที่บ่งบอกว่าเป็นแบรนด์อะไรแต่รู้ว่ามันคือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เช่นเดียวกับการทำเป็นรูปแก้ว รูปเหยือก 2 เหยือก+1เหยือก ฟรี เป็นต้น

กฎหมายว่าอย่างไรเราก็ต้องทำตามกฎหมาย แบรนด์ใหญ่ทำประชาสัมพันธ์อย่างไรเราก็ดูเป็นตัวอย่างและนำมาปรับใช้ เพราะสำหรับนักดื่มสายแอลแล้วละก็ เชื่อเถอะว่าจะเข้าใจความหมายกันดี